Vergelijking

Ik moest mijn zoon leren hoe het scheermes te hanteren. Het is weer zo’n momentje in mijn leven. Voor hem waarschijnlijk niet, maar voor mij toch zeker wel. Hij vroeg het, want dat gekloot met slechte scheerapparaten schoot ook niet op. Hans is behalve in de omgang niet zo handig. Dus als ik zei, “andersom”, dan draaide hij het mesje naar de buitenkant zodat hij zich met plastic stond te scheren.

Ik hielp hem ook met wiskunde. Het berekenen van de snijpunten van een parabool en een lijn. Dan denk ik direct: Abc-formule, maar die leren ze niet meer. Ze leren inklemmen, wat een soort gokken is. Je klemt het antwoord in tussen twee foute antwoorden. Ik dacht er het mijne van. De Abc-formule is kennelijk te lastig, dus die schaffen we maar af. De waarheid is dat ik helemaal niet direct aan de Abc-formule dacht, ik was hem zelfs straal vergeten, maar ik kwam hem weer op het spoor doordat ik een kwadratische formule niet kon ontleden. Best lastig nog, maar toen ik vijftien was behoorde de Abc-formule tot de examenstof van de mavo, en kennelijk was dat niet hetzelfde als 4 vmbo.

Toen ik vijftien was overleed mijn vader. Hij kon me niet helpen met scheren of met de Abc-formule. Toen ik vijftien was, was hij zwaar ziek. Ik heb Hans’ levensloop altijd met die van mezelf vergeleken. Hij is nu op de leeftijd dat ik het alleen moest gaan doen. De vergelijkingen gaan vanaf nu uit elkaar lopen. Tot de vijftienjarige leeftijd, zover kon ik de vergelijking oplossen. Hoe het verder moet qua opvoeding is nu de vergelijking met meerdere onbekenden. Van mijn kant bezien dan, Hans maakt zich niet druk. Die lost hem wel op.

Verlaat eerbetoon

Ik werd daarnet kortstondig overvallen door een droeve moedeloosheid. We luisterden naar een spotifylijst en er kwam een leuk hitje uit de jaren tachtig voorbij. Windforce 11, van Nadieh. Ik zocht haar even snel na omdat dat nu eenmaal kan tegenwoordig, maar tot mijn schrik was Karin Meis, zo heette ze, al overleden in 1996. Dat was volledig langs mij heen gegaan. En omdat het volledig langs mij was heen gegaan concludeerde mijn hersenen alvast dat het dan ook langs u was heen gegaan en dat ze in volledige eenzaamheid en anonimiteit was gestorven op haar zevenendertigste. Wat vast niet het geval was toen ik er iets langer over nadacht.

Zevenendertig, al 24 jaar dood, ze heeft niet eens de aanslag op 11 september meegemaakt. De ramp met de Koersk niet, niet vlucht MH-17. Ze kende Coldplay niet eens, laat staan Beyonce. Obama, Trump, Golfoorlog, ze heeft geen idee. Corona kent ze niet, internet waarschijnlijk niet eens. De wereld heeft sinds haar dood geen seconde trager om haar as gedraaid. Ik heb in elk geval niet om haar gerouwd, simpelweg omdat ik het niet wist. En dat stemde me treurig. Maar was ik treurig om haar dood, of om het feit dat dat kennelijk kon gebeuren zonder dat ik het wist, of om het feit dat de wereld gewoon door draaide al die tijd? Of misschien omdat ik voelde dat het ons allemaal gaat gebeuren, dat we sterven en dat de belangrijkste gebeurtenissen ons dan niet meer bereiken?

Het is belangrijk te rouwen, net als het eren van de doden. Is het niet voor de doden, dan wel voor degenen die ze achterlieten. Met haar hit riep ze me op om haar op te zoeken zodat ik alsnog het rouwproces, hoe kortstondig ook, in werking kon zetten. Rust zacht verder, Nadieh.

Veilig

Wat mij de laatste tijd opvalt in reclames is de samenstelling van gezinnen of vriendengroepen. Nu kan dat komen doordat ik in achtergebleven gebied woon, maar in reclames bestaat een gezin uit een vader met een donkere huidskleur, een moeder met lesbische neigingen, een tweeling met dwerggroei en een papegaai die vanwege gelijke geschiktheid de voorkeur heeft gekregen boven een Golden Retriever. Of uit een Aziatische vader en een Afrikaanse vader, met twee Zweedse kindertjes, wandelend door het sprookjesbos. Of twee innig zoenende jonge vrouwen, samen gekleed in één handdoek, die het leven aan het vieren zijn. Zo noemen ze het tegenwoordig. In elk geval nooit een blank Nederlands gezin bestaande uit man en vrouw die ook daadwerkelijk getrouwd zijn, en twee of drie kinderen. Want die zijn kennelijk hard op weg een minderheid te worden in Nederland.

De bedrijven achter deze reclames doen dat niet omdat ze uit willen stralen dat iedereen voor hen gelijk is, maar omdat ze niet het risico willen lopen dat ze op sociale media het mikpunt worden van een trollengroep, aangespoord door een fanatiek activist, die tot in de verste hoeken van het internet zoekt naar stereotypering. En tegen die trollengroep zou ik willen zeggen: beoordeel de volgende reclame eens even.

Uitsluitend blanke Nederlanders, die er ook nog eens goed uit zien, toegegeven, één van hen is een mevrouw die in de verte uiterlijke kenmerken van een inwoner van één van onze voormalige kolonies heeft, en dan die tekst: “Hier zijn we veilig, geen sloten op de fiets.” Waar slaat dat op? Alsof je in Amsterdam, met 180 verschillende nationaliteiten wel je fiets op slot hoeft te zetten! Pure stemmingmakerij! Of doet Brand dit omdat het in de gaten heeft dat deze samengestelde vriendengroep een minderheid is en komt Brand gewoon op voor minderheden?

Van mij mogen ze er een lange versie van maken.

Een natte wind

Toen ik lang geleden (2005) nog naïef was en dacht de wereld te kunnen redden, schreef ik een brief aan Van der Staaij over het standpunt van de SGP over de doodstraf. Ik kende van der Staaij nog helemaal niet, hij was de tweede man, Bas van der Vlies was er nog de baas, destijds ook wel “het geweten van de Tweede Kamer” genoemd. Maar van der Staaij was nog jong en ambitieus net als ik, en dacht destijds te scoren door op de herinvoering van de doodstraf te hameren. Op mijn brief kreeg ik nooit antwoord, maar de herinvoering van de doodstraf verdween uit het partijprogramma.

Nu staat er een nieuwe natte wind op, hij heet Chris Stoffer, hoe verzinnen zijn ouders het, en is inmiddels ook de tweede man bij de SGP. En ook deze man wil flink scoren bij zijn achterban, dus ook hij wil pleiten voor herinvoering van de doodstraf. Het staat immers in de bijbel, zo denkt Stoffer. Ik ben van mening dat het er niet staat, maar Stoffer denkt na lezing van een onbetekenende brief van een apostel dat dat wel zo is. En voor wie zou die doodstraf dan moeten gelden volgens Stoffer? Voor de moordenaars van Theo van Gogh en Pim Fortuyn. Gadverdamme. Wat een zielige dooddoener. Alsof Theo van Gogh en Pim Fortuyn belangrijker zijn dan iemand anders die vermoord wordt.

Ik ga deze keer geen brief meer schrijven. Laat Stoffer uit Nunspeet maar lekker zijn gereformeerde wind verspreiden over de bible-belt. Waait wel over.

De vergeten groep

Er zijn mensen die zichzelf en anderen niet al te serieus nemen en daardoor wat makkelijker lijken te leven. Er zijn mensen die dat wel doen en daardoor een grotere strijd leveren. Laten we zeggen dat de eerst beschreven mens type één is en de tweede groep, type twee. Ik schuif langzaam op over de denkbeeldige lijn van 2 naar 1 maar ben nog maar net over de helft.

Doordat ik zwaar op de hand was had ik het lastig. Vaak zie ik de egoïstische bedoeling achter dingen en kan daardoor opstandig worden, met als gevolg, eenzame opsluiting. Als vloeistof stroomde ik naar beneden, weg van de hoger gelegen ego’s. Omdat de hoger gelegen ego’s doorgaans wel de maat slaan, werd ik nog wel eens gedwongen te zijn op plekken waar ik niet wilde zijn. Namelijk op de tijdstippen en plekken die de ego’s creëerden om zichzelf te laten aanbidden door mensen als ik, of door mensen die de ambitie hadden om mee te gaan met de door hun aangegeven maat. Doorgaans stoorden zulke gebeurtenissen mij alleen maar in hetgeen waar ik mee bezig was.

Ik hoorde dat er een groep mensen is die ondanks de pandemie gelukkiger is geworden. En dat begreep ik gelijk. Zonder die verstorende factoren is de wereld een stuk overzichtelijker geworden. Je kunt niet meer op reis, dus je wordt ook niet op reis gestuurd. Er zijn geen zakelijke evenementen meer dus je kunt gewoon doorwerken. Er lopen geen malloten meer op kantoor die zich trachten te onderscheiden, dus word je door hen ook niet meer lastiggevallen. Sterker, de ego’s zijn afhankelijker van je dan ooit. Zij hebben het moeilijk. Het is lastiger om anderen van hun werk te houden door het thuiswerken, en hun werk, het managen, leende zich toch al slechter voor het thuiswerken. Ze kunnen geen afspraken meer met elkaar maken, hoewel misschien nog op de golfbaan, maar is dat absoluut noodzakelijk om het regime van thuiswerken te doorbreken? Lastig, lastig. Daarmee krijg je niet gelijk van je vrouw een positief reisadvies.

Het komt er op neer dat er een groep mensen is die gewoon niet meer zoveel te doen heeft nu iedereen thuiswerkt. Er kan geen zaaltje gehuurd worden, uit eten is wat lastig, je moet zelfs je eigen brood smeren tussen de middag. Zelfs de vrijdagmiddagborrel waar ook een hoog woord gevoerd kon worden, is weg. En wat de denken van die mooie leaseauto? Niemand kan hem zien, niemand die je er nog over kunt vertellen. Ik kan me zo voorstellen dat er een groep is die onevenredig zwaar getroffen wordt door de wereldwijde pandemie. Laten we hen wat extra aandacht geven.

Keuzestress

Hans, u kent hem nog wel van toen hij geboren werd 15 jaar geleden, zit in de examenklas van de Mavo. Dus hij moet zich gaan oriënteren op de vervolgopleiding. Vroeger had je dan MTS, MEAO of Havo. Meer smaken kan ik me niet herinneren. Dus in mijn geval makkelijk, ik ging naar de Havo. Er lette ook niemand op of dat allemaal wel goed ging, daarna ging ik toch weer naar de MEAO. Ik kwam weliswaar in de tweede, maar erg zinvol was dat allemaal niet. Nou ja, je was van de straat. Er waren wel open dagen, maar het nut daarvan heb ik me altijd afgevraagd. Ik ben naar de open avond van de Havo geweest, heb me ingeschreven en het was nog steeds een kutschool.

De Havo is niet echt iets voor Hans, want daar moet je harder je best doen dan op de Mavo. MEAO bestaat niet meer, en MTS evenmin. Er zijn wel honderdduizend beroepsopleidingen voor in de plaats gekomen. Hij wil nu naar Veva, veiligheid en vakmanschap, want meneer wil kennelijk commando worden. Als hij niet toegelaten wordt, dan is Sport en Bewegen de tweede keus. Wat je daar mee kunt, geen idee.

Het schijnt aan mij te liggen. Ik ben oud en ik gedraag me nog veel ouder. Linda ondersteunt hem een stuk beter en zorgt dat hij hierna iets gaat doen wat hem leuk lijkt. Dat was er in mijn tijd niet bij, leuk. Ik kan het me niet herinneren in elk geval. Doodsaaie vakken moest je leren, en waarom, dat was inderdaad de vraag. En toch werden er geen vragen gesteld. In mijn geval al helemaal niet. Maar goed dat Linda deze taak op zich neemt. Ik zou hem naar de Havo geprobeerd hebben te krijgen. Zinloze exercitie.

De jaren negentig.

Er wordt wel eens gezegd dat de muziek van tegenwoordig niet meer is wat het geweest is. Ik begrijp tot op zeker hoogte wat daarmee bedoeld wordt omdat ik de jaren negentig heb meegemaakt. Daar stortte het totaal in elkaar. De jaren 90 waren de novembermaand van de eeuw. Druilerig. Het was de opkomst van de Housemuziek. Acda en de Munnik konden de hitlijsten domineren met hun depressieve inslag, maar die kale koppen in hun trainingspakken waren het ergst. Hoe lang die ellende heeft aangehouden weet ik niet zeker, maar het kostte moeite om er weer uit te kruipen. In het volgende decennium klommen we er op zeker moment uit, en inmiddels is de muziek wel weer terug op niveau. Zo kijk ik er tenminste tegenaan.

Je had natuurlijk nog wel af te rekenen met die zogenaamde DJ’s als Tiesto en Armin van Buuren of hoe heetten ze allemaal. Ik deed er wat lacherig over want DJ’s waren in mijn ogen de mannen die een radioprogramma op Hilversum 3, Radio 3, NPO 3 presenteerden en niet degenen die hun laptop inplugden en de hele avond met hun armen omhoog stonden te zwaaien. Tot daar op een gegeven moment Avicii ten tonele verscheen en ik moest erkennen dat daar toch wel iets bijzonders gebeurde. Met misschien wel als hoogtepunt Titanium van David Guetta. Inmiddels ook al weer bijna tien jaar oud, maar ik zou best toen dit nummer uitkwam, 25 jaar willen zijn geweest en het mee willen schreeuwen op een bescheiden feestje. Ach, je kunt niet je hele leven een wilde boekhouder zijn.

Historisch

Het voelt toch een beetje als een historische dag, nu Trump verslagen is. Ik doe maar een beetje mee met de Amerikanen, die dit vieren alsof Amerika bevrijd is, wat ook een beetje zo is voor grofweg de helft van het land. Niet dat ik dansend de straat op ga, maar ik zit toch te wachten op de eerste speech van president-elect Biden die om twee uur vannacht verwacht wordt.

Dat het maar een prachtige speech mag worden van een waardig president in wording. Daar zit je als onderdaan van de westerse wereld toch op te wachten na al die valse claims, beschuldigingen en leugens van Trump. Met die zelfvoldane kop van hem. Nog twee maanden doorbijten.

Americanos

Dat Donald Trump herkozen zou worden, dat stond voor veel mensen zo vast als een huis. Ik heb altijd vertrouwen gehad dat dat niet zou gebeuren, simpelweg omdat ik dacht dat zelfs Amerikanen niet zo stom zouden zijn om het nogmaals te laten gebeuren. Ik neem maar vast een voorschot op de overwinning van Biden. Gisteren was dat al duidelijk. In de beslissende staten liep Biden zijn achterstand in, en er werden alleen nog maar de stemmen per post geteld, en daarvan zijn de verhoudingen eenmaal 80% Biden, 20% Trump.

Ik realiseerde me daarbij wat er vier jaar geleden gebeurde. Veel Amerikanen dachten dat het zo’n vaart niet zou lopen, Hillary zou op haar sloffen winnen, dus namen veel democraten niet de moeite om te gaan stemmen. Ze kwamen bedrogen uit. Deze keer hebben ze wel gestemd, niet op Biden, maar tegen Trump. De kans dat Biden de acht jaar gaat volmaken lijkt me niet zo groot, en wellicht neemt mevrouw Harris het over.

Wat ik ook altijd voorspelde, maar hier ben ik niet meer zo zeker van mijn zaak, is dat Trump na vier jaar weggestemd zou worden en alles zou terugkeren naar normaal. Wat normaal is, durf ik echter niet te definiëren. Ook onder een democratische kandidaat blijven Amerikanen gek, als ik ze allemaal even over één kam scheer. Het hele kapitalistische systeem van ze, de wapenlobby, en hun enorme ego hebben het land ziek gemaakt. Maar ik bedoelde dat we Trump snel zouden vergeten en we niet meer elke avond na het journaal gefrustreerd op Twitter hoefden te melden hoe gek Trump nu eigenlijk wel niet was. Want dat lijkt me duidelijk.

Ik ben nooit in Amerika geweest, en ik hoop dat zo te houden, dus ik kan mijzelf onmogelijk een Amerika kenner noemen. Maar ik spreek wel veel Amerikanen via mijn werk en ongeveer vier van de vijf zijn in mijn ogen verloren in hun systemen. Kortetermijnwinsten, dat is het enige dat telt, en daarbij worden leugens niet geschuwd. Zelfs leugens over hoe waardevol ze de werknemers vinden krijg je keihard in je gezicht gemaild. Ze kennen de menselijke waarden dus wel, ze handelen er alleen niet naar. “you know why I get up in the morning? To make money! Never be satisfied! Always want more!” Dat is wat ze roepen tegen ons, Europeanen, die wel andere dingen aan hun hoofd hebben.

Amerika stevent af op een fikse ruzie tussen de bevolking. Of het ook tot een burgeroorlog komt, het lijkt mij niet. Ik hoop dat de rust terugkeert. Hun DNA verandert echter nooit.

Hologram

Op het journaal of een programma wat ik daarmee verwar, werd de mogelijkheid besproken om op je eigen uitvaart te spreken als hologram. Dus dan neem je tijdens je leven nog een video op, en als je de pijp uit bent kun je nog een keer schitteren op het podium, omdat je tijdens je leven ook geschitterd hebt. Daar ga ik tenminste vanuit. Ik kan me namelijk voorstellen dat u niet zit te wachten om bijvoorbeeld mij te zien raaskallen op mijn eigen uitvaart. Ik kan me dat heel goed voorstellen. Over mijn verre reizen,mijn liefde voor wijn en slow food, mijn optredens, mijn bekendheid en mijn charisma. Over hoe ik alles uit het leven heb gehaald en alles heb gepakt wat ik kon. Hoe ik leefde bij de dag, en dat we het leven moeten vieren, proostend op het geluk. Er was natuurlijk ook tegenslag, maar hoe ik dat te lijf ging en te boven kwam wil ik u ook graag meegeven. Want hoe groot de tegenslag ook is, met de juiste mindset kom je er weer bovenop. En natuurlijk was ik ook niet zonder fouten en heb ik mensen moeten teleurstellen. Tegen hen wil ik zeggen: het heeft zo moeten zijn. Dingen gaan soms zoals ze gaan en ook ik had niet overal invloed op. En daarom, lieve aanwezigen, wil ik samen met u het glas heffen en wens ik dat u mijn levensmotto niet zult vergeten, shine bright like a diamond zoals ik tijdens mijn leven heb gedaan! Tot ziens aan de andere kant!

En dat u dan alle zeven onder de indruk bent van dit grootse afscheid. Van die boekhouder die in z’n vrije tijd ook nog verenigingswerk deed, en van Chinees eten hield. Met z’n tweedehands Renault en z’n vakanties naar Frankrijk. Ja, daar zitten we op te wachten, op hologrammen die niet gehinderd door hun eigen middelmatigheid een daverend afscheid komen geven.

Tijdens mijn leven zou ik nog een oproep willen doen aan mijn van de realiteit losgezongen medemens: ach laat ook maar, die lezen hier al jaren niet meer.