Glaswaan

Op het gebied van geschiedenis ben ik een twee. Net geen nul. Het interesseerde me niks en ik beschouwde het als verplichte ballast op school. Ik heb geen idee of dat wat ik weet, ik op school heb geleerd of dat ik het zelf gelezen heb.

Als je dan eens een boek leest over vervlogen tijden dan komen daar volkeren in voor waar ik nog nooit van heb gehoord. Merovingen bijvoorbeeld. Ik weet nu alweer niet wie dat waren. Of de onnoemelijk vele koningen die er zijn geweest, wiens bloedlijn altijd maar beschermd moest worden, als wespen die hun koningin verdedigen. Doordat er zoveel koningen waren, waren er ook zoveel oorlogen omdat je als koning wel wat grondgebied moest hebben voor het aanzien. En vervolgens beland ik weer bij een veldslag waar ik nooit van heb gehoord. Die van Westrozebeke bijvoorbeeld.

Wat ik wel weer interessant vind om te lezen is dat het Engelse woord voor ridder is afgeleid van ons woord “knecht” (van de koning) terwijl het Franse woord voor ridder meer de nadruk legt op het te paard gaan (chevalier) net als het onze, ridder, rijder.

Of dat er vroeger een ziekte bestond die glaswaan heette, en waarbij de patiënt dacht dat hij (gedeeltelijk) van glas was gemaakt en dus makkelijk kon breken. Of dat er 1500 jaar lang door medici werd gedacht dat een mens uit vier lichaamssappen bestond, bloed, slijm, zwarte gal en gele gal, en dat een geestestoestand werd veroorzaakt door een teveel van een van deze vloeistoffen. Iemand die glaswaan had, was vaak ook depressief, of melancholisch, wat uit het Grieks komt en zwartgallig betekent. Melancholie heeft de laatste eeuwen een wat positievere bijklank gekregen maar het was oorspronkelijk een depressie. Zwartgalligheid heeft juist een negatieve bijklank, en duidt meer op onwil om iets leuk te vinden. Wat ik heb met een programma van Linda de Mol bijvoorbeeld. Depressie tenslotte klinkt als iets wat je overkomt en waar je geen invloed op hebt.

Dat van die lichaamssappen is bedacht door een of andere knappe Claudius uit de oudheid, wiens theorie 1500 jaar lang de medische wetenschap gedomineerd heeft, maar die het uiteindelijk helemaal fout bleek te hebben. Vandaar ook dat die mensen nu allemaal dood zijn natuurlijk.

Het aantal gevallen van glaswaan is na 1850 spectaculair afgenomen al was er begin deze eeuw een opleving en geloofden hordes mensen dat Arjen Robben van glas was. Tegenwoordig komt het vrijwel niet meer voor, waarschijnlijk is het glaswaanvirus, dat hiervoor verantwoordelijk is, uitgestorven. Het aantal gevallen van eigenwaan is wel spectaculair toegenomen. Ooit zal men dat virus er ook een keer onderkrijgen.